درباره GC-MS
کروماتوگرافی گازی یکی از متداولترین روشهای کروماتوگرافی است که برای آنالیز نمونههایی که میتوانند بدون آسیب به ساختار تبخیر شوند، استفاده میشود. فاز ساکن یک جسم جامد جاذب و یا لایه نازکی از یک مایع غیر فرار است که به دیواره ی داخلی ستون یا به صورت پوششی روی سطح گلوله های شیشه ای یا فلزی قرار داده شده است و در صورتی که فاز ساکن جسم جامد جاذب باشد، اصطلاحا" کروماتوگرافی گازی گفته می شود واگر فاز ساکن مایع غیر فرار باشد،آن را کروماتوگرافی گاز مایع گویند،اما هر دو به کروماتوگرافی گازی معروف هستند و در کروماتوگرافی گازی، جداسازی اجزای یک مخلوط متناسب با میزان توزیع اجزای تشکیل دهنده ی مخلوط بین فاز متحرک گازی و فاز ساکن جامد یا مایع صورت می گیردکه در این روش گاز حامل مخلوط را درون ستون حرکت می دهد و در حالت تعادل اجزای تشکیل دهنده ی مخلوط بین دو فاز (گاز،مایع) توزیع می شوند. بنابراین، فاز متحرک اجزای تشکیل دهنده ی نمونه را به طرف بیرون ستون حرکت می دهد و هر مولکولی که با ارتباط سست تر جذب ستون شده است، زودتر و جزیی که قدرت جذب بیشتری با ستون دارد، دیرتر از ستون خارج می شوند و بدین ترتیب اجزای مخلوط از یکدیگر جدا می شوند و به طور کلی، کروماتوگرافی گازی برای جداسازی و شناسایی اجزای تشکیل دهنده ی یک مخلوط و تجزیه ی کمی آن ها نیز کاربرد دارد
نحوه کار دستگاه
GC-MS از دو بخش اصلی گاز کروماتوگراف یا GC و طیف سنج جرمی یا MS تشکیل شده است. کروماتوگراف گازی مجهز به یک ستون کیپیلاری یا موئینه با تمام خصوصیاتش (مثل طول، قطر داخلی و ویژگی های محتویاتش) است. GC بنا به خصوصیات شیمیائی مولکول های یک ترکیب، آنها را از هم جدا نموده و داخل ستون به سمت دتکتور به راه می اندازد. از آن طرف MS آنها را گیر انداخته، یونیزه می نماید، شتاب دهی نموده و هر مولکول بارداری را به تفکیک دتکت و یا آشکار می نماید. طیف نگار جرمی این کار را با شکستن مولکول ها به اجزاء یونیزه شده و تشخیص این اجزا با مقایسه نسبت جرم به بار آنها انجام می دهد.
این دو بخش مختلف از دستگاه به همراهی هم مولکول ها را به اجزای بسیار کوچکتری بنام Fragment برای شناسائی تبدیل می نمایند، کاری که از هر کدام از آنها به تنهائی ساخته نیست. شناسائی دقیق یک مولکول خاص برای هر کدام از دو جزء یعنی GC و یا MS به تنهائی ممکن نیست. پروسه طیف نگاری جرمی اصولاً نیاز به نمونه های خیلی خالص دارد. در حالیکه کروماتوگراف گاز با دتکتور سنتی خود یعنی FID قدرت تشخیص دو مولکول از هم دیگر را ندارد، البته با فرض اینکه هر دوی آنها زمان بازداری یکسانی داشته یاشند و یا به عبارت دیگر در یک زمان به دتکتور برسند. در مواقعی هم ممکن این دو مولکول متفاوت در داخل طیف سنج جرمی یا MS هم اثری مشابه داشته باشند و این امر می تواند نتیجه را با خطا همراه کند. ترکیب هر دو سیستم گاز کروماتوگراف و طیف سنج جرمی توأمان تحت لوای یک دستگاه بنام GC-MS می تواند از این خطا جلوگیری نماید، زیرا احتمال اینکه دو مولکول مشابه اثری یکسان بر روی هر دو بخش دستگاه داشته باشند، بسیار نادر است.